Door Gerrit van der Vorst. Het origineel van dit artikel is in 2018 opgenomen op de Floddergatsblog en met toestemming van Gerrit van der Vorst overgenomen op onze website.
Frans Oehlen als voetballer.
Tegelen is sinds 2001 een bruisende kern van de gemeente Venlo. Bijscholing wat betreft de rijke geschiedenis van Tegelen is voor hardcore Venlose Floddergats-lezers en -lezeressen dus meer dan op zijn plaats. En dan kan eindeloos geput worden uit de gigantische informatieverzameling van Frans Oehlen in het Venlose gemeentearchief: 15 strekkende meter aan documenten – 877 dossiers over de meest uiteenlopende Tegelse onderwerpen. Wie was de man achter die verzameling? ‘Vertaler van Tegelen in woord en beeld’ staat er op de fraaie herdenkingsplaquette voor Frans Oehlen in Tegelen. De voormalige redacteur van de Tegelse Courant leverde een enorme bijdrage aan de geschiedschrijving en het verenigingsleven van ‘zijn’ Tegelen.
Op 8 juli 2015 verscheen de laatste Tegelse courant (docplayer.nl/10393283-Laatste-tegelse-courant.html). De nalatenschap van Frans Oehlen kreeg na 94 jaar een andere naam, zo stond er onder Oehlen’s foto.
‘De gouden berg’ was van circa 1800 tot begin jaren dertig van de 19e eeuw op de eerste plaats een herberg, terwijl in het pand ook een brouwerij, een jeneverstokerij en (vanaf 1842) een stijfselfabriek gevestigd waren. De familie Oehlen nam het pand in 1938 in gebruik. In de herberg zijn diverse Tegelse verenigingen opgericht. Het pand is in 2015-2016 ingrijpend gerestaureerd. (Foto Wikipedia.) Naast de ingang hangt de herdenkingsplaquette voor Frans Oehlen.
Herdenkingsplaquette voor Frans Oehlen aan de gevel van het monumentale pand ‘De Gouden berg’ in Tegelen (met dank aan Jan Trepels).
Toen Frans Oehlen (Tegelen, 1908-1999) op bijna 91-jarige leeftijd overleed, schreven zijn kinderen op het bidprentje: ‘Sjportief as hae waas, altiéd op de fiets in de waer vur de bibliotheek, Ut Tegels Dialek, de Tegelse courant, de Oudheidkamer, den Vaderlant Gethrouwe, Kamer 21, de monumenten, de Stichting Kruisen en Kapellen, de Wiete Wiet, de Sportraad. Det waar pap’. Dat was Frans Oehlen vanaf 1940, maar er was nog een andere Frans Oehlen. Daar kwam ik achter toen ik het Miss Blanche Luxe Album (vierde serie), ‘200 vooraanstaande voetballers, competitie 1931-1932 K.N.V.B.’, doorbladerde. Mijn schoonvader had dat verzamelalbum ooit geduldig – in de tijd dat een tevreden roker geen onruststoker was – plaatje voor plaatje bijeen gerookt.
Miss Blanche was ooit een bekend sigarettenmerk.
Miss Blanche Luxe Album (vierde serie), ‘200 vooraanstaande voetballers, competitie 1931-1932 K.N.V.B.’
De plaatjes in het album getuigen vooral van een grijs verleden. IJdelheid werd duidelijk nog niet als deugd gezien, gelet op de vaak saaie of weinig flatteuze poses en uitdossingen van de ‘vooraanstaanden’. Bijna had ik het album weggedaan, want de meeste namen zeggen me niets en de foto’s zijn van matige kwaliteit. Wel keek ik uit nieuwsgierigheid nog even welke voetballers uit Noord-Limburg geselecteerd waren als zijnde ‘vooraanstaand’. De oogst was even karig als opmerkelijk. Slechts ene Oehlen van VV Tegelen, tweede klasse KNVB, was de eer te beurt gevallen. Frans Oehlen!
Een onooglijk plaatje, maar schijn bedriegt. De ‘vertaler van Tegelen in woord en beeld’ – man van het geschreven woord – blijkt in de jaren 1929-1933 een van de beste rechtsbuitens van Noord- en Midden-Limburg te zijn geweest. Zo speelde de gebrilde Frans Oehlen in het vertegenwoordigend elftal van Zuidelijke tweedeklassers en, als Roermond-rechtsbuiten Pubben verhinderd was, stond Oehlen in het elftal van Noord-Limburg dat jaarlijks tegen Zuid-Limburg speelde. Overigens werd hij bij zijn club ook af en toe opgesteld als stopperspil.
In het midden van de onderste rij op bladzijde 18 van het Miss Blanche Luxe Album, ‘200 vooraanstaande voetballers, competitie 1931-1932 K.N.V.B.’ staat Frans Oehlen naast de legendarische keeper Gejus van der Meulen van HFC en het Nederlands elftal.
Opstelling van het elftal van Noord-Limburg, dat op 4 januari 1931 tegen Zuid-Limburg speelde (Limburger koerier van 29 december 1930, http://www.delpher.nl).
Op deze elftalfoto van VV Tegelen uit 1932 staat Frans Oehlen links (met dank aan Jan Trepels).
In Oehlen’s jaren in het eerste van VV Tegelen (1929-1934) speelde de club in dezelfde tweede klasse als VVV. De wedstrijden tussen beide clubs trokken duizenden toeschouwers. In 1949 zou de (inmiddels RK) VV Tegelen met RKVV Steijl en Tegelsche Herten fuseren tot Sportclub Irene. Jan Trepels, die bij Sportclub Irene de historie in kaart brengt, over de vooroorlogse jaren: ‘Bij een derby tussen Tegelen en V.V.V. stonden in die jaren wel 4.000 toeschouwers langs de kant. Menig eerste divisieclub zou er nu jaloers op zijn.’ De eindklasseringen laten zien dat VV Tegelen in die jaren niks minder was dan VVV:
| Seizoen | VVV | Tegelen |
| 1929/1930 | 2 | 3 |
| 1930/1931 | 7 | 3 |
| 1931/1932 | 3 | 2 |
| 1932/1933 | 1 | 5 |
| 1933/1934 | 9 | 1 |
Half augustus 1932 speelde een VVV-Tegelen-combinatie, versterkt met de oud-international Pierre Massy (Roermond), tegen de nummer 3 van de Hongaarse profcompetitie, Bocskai. Vanwege de grote publieke belangstelling werd het aantal zitplaatsen in De Kraal uitgebreid. Voor die ‘sportgebeurtenis, zooals wij nog nimmer aan de Kraal gezien hebben’ (Nieuwe Venlosche courant) werd Frans Oehlen opgesteld in het combinatie-elftal.
Opstelling van de versterkte VVV/Tegelen-combinatie die op Hemelvaartsdag 15 augustus 1932 met 2-3 verloor van de profs van Bocskai (Nieuwe Venlosche courant van 13 augustus 1932, http://www.delpher.nl).
Dat Frans Oehlen, onder het pseudoniem Nelheo, een groot deel van het ‘Gedenkboek VV Tegelen 1907-1932’ schreef – toen al met vaardige pen – mag niemand verbazen. Maar Jan Trepels wist me ook nog te vertellen dat Oehlen het voetballen combineerde met atletiek op provinciaal niveau.
Op 4 oktober 1931 werd een ploeg van het Venlose Rood Wit met Frans Oehlen tweede in de estafetteloop ‘Dwars door Venlo’ in 1931. Vijfde van links op de (onduidelijke) foto is Oehlen.
Oude krantenberichten bevestigen dat. Op 19 juni 1932, zo’n acht weken vóór de voetbalwedstrijd tegen de Hongaarse profs, had Frans Oehlen in Heerlen meegedaan aan de Limburgse atletiekkampioenschappen op de nummers 200 meter, 400 meter en 4×100 meter estafette hardlopen, hoogspringen, kogelstoten en discuswerpen. Een zware dag, maar toch leverde hij een bijzondere prestatie. Het Limburgsch dagblad: ‘In onze voorbeschouwing over deze wedstrijden voorspelden wij eene aanzienlijke recordsverbetering op de 400 M., doch dat Oehlen Rood-Wit dit klaar zou spelen, hadden wij werkelijk niet gedacht. De Tegelenaar was dezen middag voor ons eene openbaring. Hij verbeterde zijn eigen record met niet minder dan 2.1 sec. en bracht het nieuwe Limburgsche record op 53.6 sec.’
Toen VV Tegelen begin mei 1934 kampioen werd, stond Frans Oehlen reserve. Een paar weken later, eind juni, deed hij nog mee aan de kringkampioenschappen van de Nederlandse RK Gymnastiek- en Atletiekbond. En verdienstelijk, met twee tweede plaatsen (hoogspringen en kogelstoten) en een eerste plaats bij het discuswerpen, met een worp van meer dan 30 meter. Maar daarna – Oehlen was toen pas 25 jaar – was het gedaan met zijn actieve sportbeoefening, volgens een familielid wegens de ziekte van zijn vader die in juli 1934 overleed.
Frans Oehlen was een fenomeen en een sportman in hart en nieren, ‘een der meest prettige atleten’, schreef de Nieuwe Venlosche courant in 1935. In 1936 werd hij benoemd tot erelid van de Venlose atletiekvereniging Rood Wit.
Mensen die ouder dan 90 jaar worden, hebben als het ware meerdere levens achter de rug. Zo ook Frans Oehlen die dus een vooroorlogs – en klinkend! – sportleven achter de rug had. Dankzij de voorkeur van mijn schoonvader voor Miss Blanche-sigaretten is dat bijzondere sportleven nog een keer aan de vergetelheid ontrukt.
Op 12 mei 1957 vierde Sportclub Irene op grootse wijze haar 50-jarig jubileum. Achteraan op de foto Frans Oehlen. (Aflevering 50 van de rubriek ‘Uit de oude doos’ op de website sportclubirene.nl, met dank aan Jan Trepels).
Reageren? Stuur een e-mail naar Gerrit van der Vorst: gp.vandervorst@xs4all.nl.