Twee dagen voor de Duitse “Tag der Einheit” is door twee verenigingen uit Tegelen en Kaldenkirchen ook een “Einheit” gesmeed. Op 1 oktober kwamen de besturen van de Heemkundige Kring en de Bürgerverein Kaldenkirchen in D’n Ingelbewaarder bijeen met slechts één onderwerp op de agenda. Hoe kunnen we een betere samenwerking tussen beide verenigingen bewerkstellingen? In een ongedwongen sfeer, waarbij ook de Ortsvorsteher, zeg maar locoburgemeester, en enkele raadsleden van Kaldenkirchen aanwezig waren, werd besproken hoe dit het beste tot stand kon komen. Gekozen werd om een grensoverschrijdend project samen op te zetten.
TEGELEN
Al langer werd er gesproken over een betere samenwerking tussen de Tegelse Heemkunde vereniging en de Bürgerverein, een soort wijkraad, uit Kaldenkirchen. Het was de heer Sjaak Janssen, eigenaar van het grenskantoor aan de grensovergang Heidenend die het balletje versneld aan het rollen kreeg. Sjaak Janssen, momenteel bezig met het kantoor drastisch te verbouwen, wilde graag de historie van deze speciale plek bewaren. Hij nam in het voorjaar van 2014 contact op met de Heemkundige Kring Tegelen die het gesprek met hem aanging. Allerlei plannen volgenden maar al snel was duidelijk dat ook onze vrienden uit Kaldenkirchen hierbij betrokken moesten worden.
Lange geschiedenis
Het huidige grenskantoor moet een zichtbare herinneringsplek worden van een bijna 200 jaar oude geschiedenis. Op 23 juni 1818 gaf het Duitse Ministerie van Financiën opdracht een douanekantoor in Kaldenkirchen te openen. Een jaar daarvoor was Tegelen definitief bij Nederland gevoegd. Aan de Duitse kant van de grens werd een douanekantoor geopend waar men de spullen die me naar Duitsland wilde invoeren, moest aangegeven. De papieren werden in een blikken trommel gedaan, met een hangslot afgesloten en daarna naar Kaldenkirchen gebracht om klaar te maken voor invoer. Het Nederlandse kantoor werd pas in 1889 gebouwd. Vanaf het begin was smokkel aan de orde van de dag. In 1820 gingen per nacht circa 2000 mensen illegaal de grens over. Ook gedurende de 1e Wereldoorlog werd er volop gesmokkeld.
Een van de drukste grensovergangen
Het is bijna niet voor te stellen maar grensovergang Heidenend was in de jaren zestig een van de drukste grensovergangen van Duitsland. Met meer dan 1,3 miljoen personen en meer dan 370.000 motorrijtuigen per jaar was het ontzettend druk aan de Kaldenkerkerweg. Alleen de Duitse douane had al meer dan 80 ambtenaar in dienst in Tegelen/Kaldenkirchen. In 1985 passeerden meer dan 2,1 miljoen mensen de grens in Tegelen. Na 1985 werd het een stuk rustiger. Op 31 december 1992 werd het douanekantoor definitief gesloten. Souvenirjagers hadden de verschillende vlaggen en borden al eerder uit de masten en van de muren gehaald. Reizigers konden vanaf de dag vrij door Europa reizen.
Plannen
Om nu juist de geschiedenis vast te leggen op de speciale plek wordt door de twee verenigingen, in samenspraak met de heer Janssen, onderzocht of er herinneringsplaquettes aan het oude douanekantoor kunnen worden bevestigd. Passanten, dagelijks komen er nog steeds 6000 auto’s over de grens, kunnen dan kennis nemen van deze voor Tegelen en Kaldenkirchen bijzondere plek. Loco burgemeester Ingo Heymann van Kaldenkirchen was zeer gecharmeerd van het idee en vond het zeker het onderzoeken waard. Hopelijk is deze eerste samenwerking de start van een Euregionaal gebeuren. Tenslotte zijn Kaldenkirchen en Tegelen door hun geschiedenis zeer nauw met elkaar verbonden.