In 2019 en 2020 wordt in Limburg veel aandacht geschonken aan de bevrijding van Nederland 75 jaar geleden. Op 12 september 1944 trokken de eerste troepen bij Mesch in Zuid-Limburg ons land binnen. Het zou nog een lange winter duren voordat Steyl en Tegelen op 1 maart 1945 werden bevrijd.
De Heemkundige Kring Tegelen heeft in de afgelopen jaren geprobeerd alle namen te achterhalen van Tegelse en Steyler slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Een voorlopig overzicht met 89 namen is hier opgenomen.
Herdenken
Ieder jaar organiseert het Tegels Comité Herdenking Gevallenen een herdenking bij het oorlogsmonument en gevallenenmonument aan de Raadhuislaan. De herdenking wordt jaarlijks op 4 mei door honderden mensen bijgewoond.
Het oorlogsmonument “Ik zal handhaven” dateert uit 1940. De initiatiefnemers waren de heren G. Goossens en Piet Peters samen met de vereniging Tegels Belang. Goossens stelde waarschijnlijk geld, werkplaats en materiaal beschikbaar, Piet Peters verzorgde het ontwerp en had de leiding bij het maken van het kunstwerk. Maar er zijn meerdere handen bij betrokken geweest. De groep keramisten bestond rond die tijd ook uit Harrie Trienes, Piet Killaars, Marinus Janssen, Louis Orval, Mathieu Janssen, J. van de Ven, Jantje Aarts, Jac Bongaerts en Dries Engelen. De naambordjes zijn waarschijnlijk door Mathieu Janssen gemaakt.
Op de gedenkmuur staan 28 namen van militairen, burgers en geestelijken die in de Tweede Wereldoorlog zijn gevallen, maar ook van mannen die in Nederlands-Indië zijn gesneuveld. Het monument stond eerst in de bossen bij Klein Zwitserland en werd in 2011 verplaatst naar de Raadhuislaan. Hier staat sinds 1955 ook het gevallenenmonument dat door beeldhouwer Piet Killaars is vervaardigd. Op dit monument, dat bedoeld is om alle gevallenen te herdenken, staan geen namen vermeld.
Meer slachtoffers
De Heemkundige Kring Tegelen heeft geprobeerd alle namen te achterhalen van Tegelse en Steyler slachtoffers die door oorlogsgeweld als gevolg van WOII om het leven zijn gekomen. In totaal heeft de historische vereniging nu 89 namen van personen die de Tweede Wereldoorlog niet hebben overleefd of die, gerelateerd aan oorlogsgeweld, kort na deze oorlog zijn overleden. Het betreft allemaal mensen die in Tegelen of Steyl zijn geboren of hier tijdens de oorlog woonden.
Naast deze personen kwamen ook veel geestelijken uit Steyl in de oorlog om. Tussen 1938 en 1945 zijn 184 paters, die ten tijde van de oorlog in Steyl waren, vanuit St. Gregor “gevorderd” of vrijwillig in dienst getreden. Hiervan zijn er 46 niet meer teruggekeerd.
De Heemkundige Kring Tegelen is van mening dat deze slachtoffers het verdienen om herdacht te worden.
Verzoek
Het voornemen van de Heemkundige Kring Tegelen is om tijdens de dodenherdenking op 4 mei 2020 de namen van de WO II-slachtoffers te vereeuwigen en hen zodoende recht te doen. Om er zeker van te zijn dat er op de officiële namenlijst geen fouten komen te staan, zijn hier de 89 namen opgenomen die nu bekend zijn. Iedereen wordt opgeroepen om de lijst kritisch te bekijken en verbeteringen c.q. aanvullingen vóór 1 december door te geven via het emailadres info@hktegelen.nl.
Naast het overzicht met de oorlogsslachtoffers werkt de Heemkundige Kring Tegelen ook aan een boek met oorlogsverhalen uit Tegelen, Steyl en Kaldenkerken. Dit boek met persoonlijke herinneringen en belevingen verschijnt mei 2020.
In aanvulling op mijn eerdere reactie over oorlogsslachtoffer Gommans laat ik weten, dat mijn oudere broer Harry geen nieuwe gegevens heeft kunnen achterhalen. Op diverse sites met gegevens over bidprentjes heb ik ook niets over Gommans kunnen vinden.
Mijn reactie van 3 oktober verwijst naar een eerdere over het oorlogsslachtoffer Gommans. Ik voeg die hierbij en hoop dat anderen zich Gommans herinneren en wellicht aanvullende informatie kunnen geven. De eerdere reactie luidt: In de lijst van 89 oorlogsslachtoffers ontbreekt Gommans. Hij werd rond de bevrijdingsdag van 1 maart 1945 getroffen door een verdwaalde granaatscherf en stierf kort daarna. Hij was toen ongeveer 35 jaar, getrouwd met vroedvrouw Brummans, vader van drie kinderen, 2 meisjes en 1 jongen. Ze woonden in de Parallelstraat. Juffrouw Brummans woonde voor haar huwelijk op een kamer in ons huis op Kruisstraat 11. Mijn oudere broer Harry wist meer gegevens hierover dan ik, en hij kijkt of hij nog meer details kan leveren. Daarover zal ik dan later rapporteren.
De zoektocht naar oorlogsslachtoffer Gommans houdt mij nog steeds bezig. In “Eeuweling, vertel ons”, de uitstekende publicatie van HKT b.g.v. 100 jaar Sint-Jozefschool, stootte ik op blz. 121 op een foto uit 1981 met op de eerste rij zittend onderwijzeres Thea Gommans. Op de bijgeleverde DVD staan klassenfoto’s met haar van 1991-2000, en een viertal kalender-tekeningen van haar uit 1987. Deze beelden riepen bij mij de vage herinnering op, dat het hier wel eens zou kunnen gaan om de dochter van het echtpaar Gommans-Brummans, die, als ik mij niet vergis, petekind van mijn moeder was. Misschien een spoor, dat de HKT verder kan brengen naar de identiteit van oorlogsslachtoffer Gommans?
Er zijn niet veel mensen met de naam Gommans in Tegelen. Op de gok belde ik vandaag een mw. Gommans uit de Doolhoflaan. Zij was mij zeer behulpzaam, kende een vroedvrouw uit de Parallelweg en gaf mij haar nummer: 077-*****. Ik belde daar, maar kreeg een antwoordapparaat, dat ik insprak. Ik hoop op een reactie, maar misschien kan de HKT ook hiermee contact leggen? Het moet mogelijk zijn om langs deze weg meer te weten te komen over oorlogsslachtoffer Gommans. Dat verdient hij ook, toch!
thea is inderdaad een dochter van mevr Gommans de vroedvrouw zij was een Zus van de eerste vrouw van mijn opa Louis Gubbels van de keramiekmol sw brachterweg. Haar dochter is ook vroedvrouw en heeft mijn twee jongens op de wereld gezet. Haar moeder mevr Brummans Gommans heeft mij op de wereld gebracht. Ik heb nog af en toe contact met Greetje en Thea. Als ik in Nederland ben. Wie misschien ook nog wat weet is Theo Janssen. Kijk op FB.