Op dinsdag 29 april 2025 geeft ons lid Sjeng Ewalds een lezing over de 265 Tegelenaren die in de jaren ’40 naar Nederlands Indië vertrokken. De lezing begint om 20.00 uur en is in zaal Vriendenkring (Steyl). Voor leden van de Heem is de entree gratis. Niet-leden betalen aan de deur € 5,- entree. Vanwege de verwachte interesse is aanmelding voor de lezing met onderstaand formulier verplicht.
Kaart bij vertrek naar Indië van Tegelenaar Harry Geijbels
Tijdens de lezing wordt de voorgeschiedenis van de uitzending van de grote aantallen Tegelenaren en andere Nederlanders toegelicht en wordt verteld over de militaire aanwezigheid in Indië. Het afgelopen jaar heeft de Heem diverse fotoalbums en souvenirs mogen ontvangen over de Indië periode. Behalve met familieleden zijn afgelopen jaar ook gesprekken gevoerd met twee oud-Indiëgangers van 98 en 99 jaar uit Tegelen en een drietal Nieuw-Guineagangers. Sjeng besteedt ook aandacht aan het Thuisfront Tegelen. Het Thuisfront is in 1946 opgericht om de geestelijke en materiele belangen van de Limburgse militairen te behartigen. Wat voor acties hadden zij, wat gebeurde er in Tegelen en wat merkten men ervan in Indië?
Expositie Tegelenaren in Nederlands Indië
Vanaf zaterdag 17 mei verzorgen we een expositie in het centrum van Tegelen over de Tegelenaren in Nederlands Indië. Daar worden niet alleen veel foto’s en verhalen getoond, maar ook veel materialen die zijn gebruikt in Nederlands Indië of die door de Tegelenaren mee terug zijn genomen.
Achtergrond
Na de capitulatie van Duitsland op 5 mei 1945 was de Tweede Wereldoorlog in Europa dan wel afgelopen maar de strijd in Azië tegen Japan woedde nog in alle hevigheid. Op 15 augustus 1945 besloot Japan de capitulatie te aanvaarden. In het bezette Nederlands-Indië was hier nog niet veel van te merken. Met uitzondering van Nieuw-Guinea, wat Molukse eilandjes en twee oliehavens in Borneo, waren de Japanse troepen nog heer en meester in Indië. Er rukten niet meteen geallieerde troepen binnen, zoals in Nederland wel het geval was geweest. Het overgrote deel van de kwart miljoen Nederlanders zat op de een of andere manier nog achter prikkeldraad en een groot deel van deze mensen hadden nog een moeilijke tijd voor de boeg.
Twee dagen later op 17 augustus 1945 riepen Hatta en Soekarno in Batavia de onafhankelijkheid uit. De “Republiek Indonesia” was geboren. De Nederlandse regering wilde echter haar gezag herstellen in de archipel. De Britse troepen moesten de Japanners ontwapenen en de Nederlanders mochten pas vanaf maart 1946 eigen troepen aanvoeren. Medio 1947 was de troepensterkte al 160.000 man. Er volgde een strijd waarbij ruim 6000 militairen het leven lieten. In augustus 1949 werd er een wapenstilstand overeengekomen en kwamen de onderhandelingen goed op gang. Op 27 december 1949 werd de soevereiniteit over de Indische archipel overgedragen aan de regering van de Verenigde Staten van Indonesië. Alleen Nieuw-Guinea bleef voorlopig buiten deze regeling. Vanaf dat moment volgde terugtrekking van de Nederlandse troepen die voor 1 juli 1951 weg moesten zijn.
Staande van links naar rechts Sjeng Derks, Dries Engelen, Jan Faassen, Stef Frenken, Piet Brummans. Gehurkt van links naar rechts Sjraar Holtman, Huub Geybels en Broer Sijbers
Onder deze troepen waren ongeveer 11.000 Limburgse militairen. In de periode 1945-1951 vertrokken er 265 Tegelse jongemannen als dienstplichtige naar Indië. In de periode 1952-1962 werden er nog eens 25 Tegelse militairen uitgezonden naar Nederlands Nieuw-Guinea. En dan waren er nog een dertigtal Tegelse KNIL militairen, waarvan er een aantal al voor 1940 in Indië verbleven.
Bij de strijd tegen Japan zijn 8 Tegelenaren om het leven gekomen. In de periode 1945-1951 kwamen nog 9 jongemannen uit Tegelen om het leven. De namen van de omgekomen Tegelenaren staan vermeld op het oorlogsmonument op de Raadhuislaan.
Sjeng Ewalds is in 1951 in Tegelen op de Kerkstraat geboren. Hij ging in Venlo naar de Rijks-HBS. Na zijn studie in Nijmegen vestigde hij zich in Venray. Hij is al langer lid van de Heemkundige Kring Tegelen en is voorzitter van de Geschiedkundige Kring in Venray.
Hij publiceerde regelmatig over diverse historische onderwerpen. Speciale aandacht is er voor de relatie tussen Indië en Nederland en dan met name in relatie met Venray en Tegelen.
Aanmelden